Genel Bilgi:

Hollanda eğitim sistemi; temel eğitim, ortaöğretim ve yükseköğretim olmak üzere üç kademeden oluşur. Bu eğitim kademelerinde şu okul türleri yer alır:

- Zorunlu eğitim kapsamında 4-12 yaş arasındaki çocukların gittikleri temel eğitim basamağındaki sekiz yıllık temel eğitim okulları,

- 12-16/18 yaş arasındaki öğrencilerin öğrenim gördükleri, süreleri 4-6 yıl arasında değişen ve ilk dört yılı zorunlu eğitim kapsamında olan ortaöğretim basamağındaki genel eğitim ve mesleki eğitim amaçlı programlar uygulayan genel eğitim ve mesleki eğitim liseleri,

-  Ortaöğretimi bitiren 18 yaşından büyük öğrencilerin akademik veya mesleki öğrenim gördükleri süreleri 3-4 yıl olan üniversiteler ve meslek yüksekokulları (uygulamalı bilimler üniversiteleri). 

 

Okul Öncesi ve Birinci Kademe Eğitim (İlkokul-Ortaokul) :

Temel eğitim (Basisonderwijs) yasası kapsamında 2 yıllık anaokulları ile 6 yıllık ilkokullar birleştirilerek 8 yıllık temel eğitim okulları oluşturulmuştur. Temel eğitim okullarına 4-12 yaş arasındaki çocuklar gitmektedirler. Temel eğitim okulları, çocukları ortaöğretime hazırlamaktadır. Temel eğitim okullarını bitiren çocuklar eğitimini tamamlamış sayılmaz. Zorunlu eğitim 5 yaşında başlar. 1985 yılında yürürlüğe giren ilköğretim kanunu, anaokulu eğitimi ile ilkokul öğrenimini bir bütün hâline getirmiştir. Öğretim yılı (bölgelere göre değişiklik göstermekle birlikte) ağustos ayı ikinci yarısı başlar ve temmuz ayı ilk yarısında sona erer. Yaz tatili 6 hafta olarak belirlenmiştir. İlköğretim sonunda bir diploma veya sertifika verilmez. Öğrencinin, ilgi ve yetenekleri ile son yıllarda yapmış olduğu ilerlemenin belirtildiği rapora ve mezuniyet yılında yapılan merkezi sınav (CITO) sonuçlarına göre ortaöğretime yönlendirme yapılır. Temel eğitimde sekizinci yılın sonunda ülke genelinde yapılan CITO sınavlarında alınan notlara bağlı olarak öğrenciler ortaöğretim kurumlarından birine yönlendirilmektedirler. Öğretmen tarafından, öğrencinin ilgi ve becerileri ile CITO sınavından aldığı sonucunun belirtildiği ortaöğretime tavsiye raporu yazılır. Bu raporla ortaöğretime kayıt yapılır.

Temel Eğitiim (Basisonderwijs) Denklik Tablosu:

Groep 3'e devam ederken gelenler,	İlkokullarımızın 1. sınıfına devam edenler,
Groep 3'ü geçerek gelenler,	İlkokullarımızın 2. sınıfına geçenler,
Groep 4'e devam ederken gelenler,	İlkokullarımızın 2. sınıfına devam edenler,
Groep 4'ü geçerek gelenler,	İlkokullarımızın 3. sınıfına geçenler,
Groep 5'e devam ederken gelenler,	İlkokullarımızın 3. sınıfına devam edenler,
Groep 5'i geçerek gelenler,	İlkokullarımızın 4. sınıfına geçenler,
Groep 6'ya devam ederken gelenler,	İlkokullarımızın 4. sınıfına devam edenler,
Groep 6'yı geçerek gelenler,	Ortaokullarımızın 5. sınıfına geçenler,
Groep 7'ye devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 5. sınıfına devam edenler,
Groep 7'yi geçerek gelenler,	Ortaokullarımızın 6. sınıfına geçenler,
Groep 8'e devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 6. sınıfına devam edenler,
Groep 8'i bitirerek gelenler,	Ortaokullarımızın 7. sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar

 

Basisonderwijs'in 1 ve 2. sınıflarından (Groep 1 ve Groep 2) gelen öğrenciler, okul öncesi eğitimi almış sayılırlar. 

 

İkinci Kademe Eğitim (Lise vb.) :

Hollanda'da ortaöğretim ortaokul ve lise eğitimini kapsamaktadır. Sekiz yıllık temel eğitimi bitiren çocuklar için ortaöğretimde üç seçenek vardır:

VMBO ve MBO: Meslek öncesi ortaöğretim. 4 yıl süreli meslek lisesine hazırlayan ortaokul (VMBO) ve sonrasında 2/3/4 yıl süreli meslek lisesi (MBO),

Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs (VMBO)

12-16 yaş arası çocukların devam ettiği mesleki öğretime hazırlayıcı 4 yıllık bir ortaöğretim kurumudur. 8 yıllık temel eğitimi bitiren öğrenciler bu eğitime başlarlar.

VMBO Denklik Tablosu:

1. sınıfa devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına geçenler,
2. sınıfa devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına doğrudan, 9. sınıfına seviye tepit sınavı ile alınabilecekler,
3. sınıfa devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına doğrudan, 9. sınıfına seviye tepit sınavı ile alınabilecekler,
3. sınıfı geçerek gelenler,	Meslek liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı bitirenler,	Meslek liselerimizin 10. sınıfına geçenler, derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır

 

MBO (Middelbaar beroepsonderwijs) - Ortaöğretim 2. Kademe Meslekî Eğitim

Türkiye'deki meslek liselerinin dengi olan bu okullara 16-20 yaş gurubu öğrenciler devam ederler. Teknoloji, ekonomi, sağlık ve insan, tarım ve doğal çevre olmak üzere 4 farklı sektöre eleman yetiştirirler. Yeni yapılanma ile 4 çeşit program uygulanmaktadır. Uyum programları, kısa programlar (2 yıl süreli), orta programlar (3 yıl süreli) ve uzun programlar (4 yıl süreli). Bunlardan uyum, kısa ve orta programlar HBO'ya (Meslek Yüksek Okullarına) geçiş vermezler ve uygulama ağırlıklıdırlar. Uzun programlar ise daha çok teori yüklü olan programlardır ve HBO'ya geçiş verirler. Orta ve uzun MBO programlarına geçiş için VMBO'yu (1999'dan önce VBO ya da MAVO'yu) bitirmiş ve diploma almış olmak şartı aranır. Bunlara ilaveten sınav düzeylerine de dikkat edilir. Uzun süreli programları tamamlayan ve diploma alan öğrenciler HBO'ya (Meslek Yüksek Okulları) devam edebilirler. 1 yıl süreyle devam ettikten sonra gerekli şartları taşımaları hâlinde üniversitelere geçiş yapabilirler.

2 Yıl Süreli MBO Programlarına Devam Eden Öğrencilerin Denkliği

1. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 10. sınıfına de­vam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11. sınıfına ge­çenler,
2. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11. sınıfına de­vam edenler,
2. sınıfı bitirerek gelenler	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına ge­çenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.

3 Yıl Süreli MBO Programlarına Devam Devam Eden Öğrencilerin Denkliği

1. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 10. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11. sınıfına geçenler,
2. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına geçenler,
3. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına devam edenler,
3. sınıfı bitirerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.

4 Yıl Süreli MBO Programlarına Devam Devam Eden Öğrencilerin Denkliği

1. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 10. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11. sınıfına geçenler,
2. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına geçenler,
3. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına devam edenler,
3. sınıfı geçerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederken gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı bitirerek gelenler,	Meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.

 

HAVO: Yüksek dereceli genel ortaöğretim, 5 yıl süreli (ortaokul + lise)

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs (HAVO)

12-17 yaş arası öğrenciler için olan 5 yıl süreli bir genel ortaöğretim kurumudur. HAVO kısa adı HBO olan meslek yüksekokullarına öğrenci hazırlar ve iki basamaktan oluşur. İlk basamak 3 yıl süreli, ikincisi ise 2 yıl sürelidir. İlk üç yılda tüm öğrenciler temel ortaöğretimin zorunlu 15 dersini alırlar. Son iki yılda ise bitirme sınavlarına hazırlanırlar. 6 dersten bitirme sınavı yapılır. Bunlardan; Hollandaca ve İngilizce, Fransızca veya Almanca zorunlu sınava alınacak derslerdir. Diğer 4 ders ise zorunlu 15 dersin içinden seçilir. Bu sınavlar hem okul tarafından yapılır hem de merkezî olarak düzenlenir. Okulun bitiminde Bakanlık tarafından "Diploma Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs" adlı diploma verilir.

HAVO Denklik Tablosu:

1. sınıfa devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına geçenler,
2. sınıfa devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler,	Liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
3. sınıfa devam ederken gelenler,	Liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
3. sınıfı geçerek gelenler,	Liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederken gelenler,	Liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı geçerek gelenler,	Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
5. sınıfa devam ederken gelenler,	Liselerimizin 12. sınıfına devam edenler,
5. sınıfı bitirerek gelenler	Liselerimizi bitirenler, derecesinde öğrenim görmüş sayı­lacaklardır.

 

VWO: Üniversite öncesi eğitim, 6 yıl süreli (ortaokul+lise)

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs (VWO-Akademik Öğretim Yapan Ortaöğretim Kurumlar)

Öğrencileri genellikle üniversitelere hazırlayan ve I. kademe ortaöğretimi de kapsayan 6 yıl süreli okullardır. VWO'da üç okul türü bulunmaktadır. Bunlar, Atheneum, Gymnasium ve Lyceum (At­heneum ve Gymnasium'un bir birleşimi) dur. Bu okullarda, dördüncü sınıfın sonunda öğrenciler A veya B bölümünden birini seçerler. A bölümün­de dil dersleri, B bölümünde ise fen dersleri önemlidir. 6 yılın sonunda her öğrenci en az 7 dersten mezuniyet sınavına girer. Hollanca ve bir diğer yabancı dilin yanında Gymnasium'da Yunanca ve Latince zorunlu tutulur.

Bu okullardan mezun olanlar bir üniversite veya yüksekokula (HBO) devam edebilirler.

VWO Denklik Tablosu:

1. sınıfa devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına geçenler,
2. sınıfa devam ederken gelenler,	Ortaokullarımızın 8. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler,	Liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
3. sınıfa devam ederken gelenler,	Liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
3. sınıfı geçerek gelenler,	Liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederken gelenler,	Liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı geçerek gelenler,	Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
5. sınıfa devam ederken gelenler,	Liselerimizin 11. sınıfına devam edenler,
5. sınıfı geçerek gelenler,	Liselerimizin 12. sınıfına geçenler,
6. sınıfa devam ederken gelenler,	Liselerimizin 12. sınıfına devam edenler,
6. sınıfı bitirenler (diploma alanlar)	Liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.

  

Hollanda eğitim sisteminde erken dönemde (12 yaşında) kariyer ayrıştırması bulunmakla birlikte sistem içinde yatay ve dikey aşağı ve yukarı geçişler mümkündür. 

 

Yükseköğretim Sistemi :

Yükseköğretime girebilmenin ön şartı, genel veya mesleki ortaöğretim diplomasına sahip olmaktır. Ayrıca, her yüksekokul öğrencinin öğrenim görmek istediği meslek dalına göre, not ortalaması, ortaöğretimde uygun dersler almış olma, seçme sınavı gibi özel giriş şartları da koyabilir. Her yüksekokulun uyguladığı programlara alınabilecek öğrenci sayısı, bu alandaki işgücü gereksinimi de dikkate alınarak merkezi hükümet tarafından belirlenir. Bir programa başvuran öğrenci sayısının alınacak öğrenci sayısından fazla olması durumunda, seçim not ortalamasına göre veya sınavla yapılır. Hangi yükseköğretim programına alınacak öğrenci sayısında sınırlama olduğu (bu programlar "numerus fixus" olarak adlandırılır) ve bu programlar için öğrencilerin nasıl seçilecekleri üniversiteler ve Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanlığı tarafından her yıl yeniden belirlenir.

İki çeşit yükseköğretim bulunmaktadır.

HBO (Hoger Beroepsonderwijs):  Yüksekokul veya Uygulamalı Bilimler Üniversiteleri: 43 adet HBO bulunmakta olup yaklaşık 200 program sunulmaktadır. Mezunlar, ticaret ve sanayi, sosyal hizmetler, sağlık hizmetleri ve kamu sektöründe orta ve üst düzey yönetim kademesi dahil olmak üzere çeşitli alanlarda iş bulmaktadırlar.

WO(Wetenschappelijk Onderwijs): Üniversiteler: Bilimsel araştırmayı sürdürmek ve bunların öğretilmesi amacını taşımaktadır. En az 3 fakülte (tıp, matematik, fizik fakülteleri) bulunması gerekmektedir. En eskisi 1575 yılında kurulmuş 10 devlet, 3 özel, olmak üzere toplam 13 üniversite vardır.